دیدگاه‌های شما و من

ممنونم از دیدگاه بلند (متنی و دیدگاهی) شما.
– باید مواظب بود به چه سمتی می‌رویم… من از شما می‌خوام ده تا نویسنده، شاعر، هنرمند رو به دلخواه انتخاب بکنی. زندگی دقیقشون رو بخونی. حداقل یکی دوتاشون با یک پولای کوچیک احیا شدن. همین بحثی که شما می‌کنید یک دعوای زیادی بین کاپیتالیست‌ها، کمونیست‌ها و بقیه. سرمایه‌دارها به شدت به پول اعتقاد دارن. من یک مثال کوچک می‌زنم که دوست داشتم توی هفته بعد در موردش بنویسم. امیدوارم اگر دوباره دیدیدش حس کپی کردن بهتون دست نده. رابرت کیوساکی رو احتمالا می‌شناسید که با کتاب بابای پولدار، بابای فقیر و کلی کتاب (که کپی همون کتاب بود ولی با یک تغییرات کوچک) معروف شد. اون آدم، الان به شدت ضد شغل‌های دولتیه و یک ضد دموکرات عجیبه (یکم با جمهوری‌خواه فرق داره) چند تا کتاب هم با ترامپ داره. بگذریم. ایشون، سال‌ها از آخور دولت خورده و در ارتش حقوق دریافت کرده، امنیتش رو پلیس عمومی تامین می‌کنه و پدرش با همون حقوق دولتی بزرگش کرده. حالا که بزرگ شده و وضعش خوب شده زده زیر کاسه که آره اینا چیه ….
من به شدت به تاثیر میکرو اکشن‌ها معتقدم، حاضرم برات (در سیستم‌‌های چندعاملی) شبیه‌سازی کنم که وجود چند نفر خوب (۱۰۰ نفر) کافیه تا یک تغییر توی اجتماع ایجاد بشه. شما به هسته داعش، طالبان، گروهک‌های تاثیرگذار، انقلاب فرانسه و …. نگاه کن، فکر می‌کنی مردم همه با هم تصمیم گرفتن؟ خیر چند نفر بودن.
باور کنید همین یک کامنت شما در یک سایت، می‌تونه تعیین کنه که اون سایت ادامه بده یا نه. به تراست‌زون شعبانعلی عزیز نگاه کن، فکر می‌کنی چند تا خرید لازم بود تا از کار نیفته؟ ۱ میلیون خرید؟ نه انصافا، حاضرم شرط ببندم اگر همون آدمایی که اومدن همایش متمم، دوتا محصول خریده بودن هنوز یه جای باحال داشتیم. یه سبک خوب داشتیم، یک الگو داشتیم. باعث می‌شد کلی ایده روی اون ایده اولیه، تکامل پیدا کنن و یه چیزای جدید پیش بیان که زندگی خیلی‌ها رو دگرگون می‌کرد.
چرا راه دور بریم، من قرار نبود این وبلاگ رو شروع کنم، اگر سه تا پروژه‌ای که داشتم همزمان لنگ طرف مقابل نمی‌موندن، ممکن بود شروعش تا عید (یا تا آخر عمر) طول بکشه.
– من ۴ سال انتشارات داشتم و می‌تونم بگم لنگ خرید چندتا کتاب توسط مردم بودم. اگر اون خریدهای کوچک بود، بعد از تولید ۴۰ تا کتاب اکثرا تالیفی، (که همه سرمایه‌ام رو خرجش کردم) نمی‌گذاشتمش کنار. به همین سادگیه. من یک پروژه ملی حیاتی برای کشور رو به خاطر رفتار پست یک نفر کنار گذاشتم و مطمئنم تا سال‌ها خبری از اون تکنولوژی در ایران نخواهد بود. می‌بینی…، فقط یک نفر. یک پروژه دیگه که یک ساله کار می‌کنه، و یکی از بهترین‌ها در جهانه، حاصل اعتماد یک مدیر به من بود. همین….
کلی بازدید این سایت، کلی انرژی برای من، کلی مطلب برای بیننده‌های سایت، وابسته به کار محمدرضا است که به من ایده و انرژی نوشتن وبلاگ رو داد، شاهین کلانتری و جادی هم همینطور، نمی‌تونم بگم اگر یکیشون نبودن این کار رو شروع می‌کردم یا نه. یک نفر یک نفر… ما صرفا آدمایی هستیم که مشعل رو می‌گیریم و می‌دیم بعدی، هدفمون اینه که این مشعل خاموش نشه. شاید یک جایی باهاش المپیک راه بندازن.

– یک نکته مهم هم اگر دقت کرده باشید، در تاثیر ما برای نوشتن کتاب‌های خیلی خوبه. من نگفتم هر کتاب بیخودی رو بخریم. گفتم حمایت ما از کتاب‌های خوب، باعث می‌شه نویسنده حاضر باشه برای رسیدن به شهرت و درآمدش سال‌ها وقت بگذاره. یک کوچولو به زندگی «ویل» و «آرین» دورانت بندازید. پول یک کتاب رو می‌گرفتن، تا چند سال باهاش خورد و خوراکشون رو تامین می‌کردن تا کتاب بعدی رو بتونن آماده کنن.

من موسیقی خیابانی رو دوست دارم. بارها که این ور و اونور رفتم، وایسادم و گوش کردم. کنسرتای کلاسیک آنچنانی رو هم رفتم. یه چیزی بگم، تا شاید تا عمق وجود درک کنی که موسیقی کنار خیابونی یعنی چی؟ دو سری کنسرت بزرگ و عالی در حال اجرا هست که همشون از خوندن توی پاساژا و خیابونا شروع کردن. شاید پاپ دوست نداری، باشه، اصلا شما زندگی «علی زندوکیلی» رو بخون.

دوست دارم چند تا نکته بگم که شاید به خیلی‌ها بر بخوره، اما خواهشا توجه کن، فکر کنم با تحلیل این چندتا بخش عمده‌ای از حرفای خودت رو بتونی تغییر بدی و جور دیگه بیانشون کنی:
۱- «معلم‌های ما نماد علم و دانش و کتاب‌خوانی نیستند» آدم‌های مدرک گرفته‌ای هستند که بخش عمده‌ایشون کار دیگه‌ای از دستشون بر نمی‌اومده. به همون اندازه با سواد توشون پیدا می‌شه که توی شغلای دیگه.
۲- «داشتن ماشین و … لزوما به معنای موفقیت نیست»، بگذار برات مثال بزنم، من با وقتی که روی این وبلاگ گذاشتم و می‌گذارم، پول چند تا ماشین خوب رو هدر می‌دم. اما برای من اهمیت نداره. رسالت و لذتی که دارم مهمه. معلم‌های ما لزوما بدبخت نیستند. ریسک کمی هم دارن توی زندگی. فقط برای این که یهتر متوجه بشی اوضاع چطوره، یک جستجو کن ببین بهترین شغل در آمریکا (سال ۲۰۱۲ فکر کنم) چیه؟ می‌دونم نمی‌تونی حدس بزنی: استادی ریاضی! اون هم با وجود حقوق بسیار کمشون در قیاس با بقیه (سر موقع کامل برات خواهم نوشت).
۳- متاسفانه ما فقط فیلم‌های آمریکا رو می‌بینیم و واقعیت اینجا رو. نوشته «داستان گاو قهوه‌ای و قدرت در دست نادان» رو بخونی متوجه می‌شی که از خیلی جهات حداقل از آمریکا عقب نیستیم. من خیلی از دوستا و هم‌دوره‌هام الان توی دانشگاه‌های آمریکا استاد دانشگاه هستند. با قاطعیت بهتون می‌گم چند تا دانشگاه رو جدا کنی (به لحاظ سواد و نه پرداخت) خیلی فرقی نیست.

در مورد دردت و نگرانی‌هات به تو حق می‌دم. اما خواهشمندم به تجربه و دانش من در سیستم‌های پیچیده و چند عاملی اعتماد کن: برای تغییرات بزرگ فقط یکم تغییر لازمه. از طرفی اگر این طوره که شما می‌گی و مردم پیرو دیگرانند، چرا ما پیشرو آن‌ها نباشیم؟ یک کتاب در مورد زندگی‌نامه نلسون ماندلا هست که نوشته‌هاش به این حرفا مربوط می‌شه، اما سر صبر برات می‌نویسم.

از حضورتون بسیار خوشحالم.
۱- ما در آمار و نمونه‌گیری، یک سری اصول داریم.
– خطای ماموران باید نااریب باشه. یعنی اینطور نباشه که همه خطاشون بره سمت خانم‌ها یا آقایون. یعنی من می‌تونم بپذیرم که کلا ۱۰۰ هزارتا شمارش جابه‌جا شده، اما این که ۱۰۰ هزار چوله به یک سمت بشه رو نمی‌تونم بپذیرم. حتی اگر رخ بده یعنی روش نمونه‌گیری کاملا اشتباهه.
– روش‌هایی هست که برای تعیین حداکثر خطاست. یک مثال خیلی دم دستیش، نامساوی چبیشف و حالت‌های تعمیم‌یافته و جهت‌دارشه. یعنی حتی اگر ۵۰ درصد مردم رو هم به صورت نرمال اندازه می‌گرفت، نباید این قدر خطا رخ می‌داد.
– یا این خطا توی کل کشور توزیع شده (که تقریبا غیر ممکنه) یا این که یک یا چند استان این اشتباه رو کردن، ولی از بد ماجرا در اون حالت درصد خطا به شدت بالا می‌ره و باز نشون می‌ده یک جای کار می‌لنگه.
۲- معمولا توی نوشتن یک نرم‌افزار و حالت کلی‌ترش، دو نوع تست (حالت عمومیش رو می‌گم وگرنه خیلی بیشتره) رو انجام می‌دن، اون هم در حین اجرای پروژه. اول: یونیت تست، یعنی باید یک الگوریتم بگذارن که ناهنجاری رو در آمار تشخیص بده و اعلام کنه تا اون بخش از سرشماری تکرار بشه. دوم: تست جامع جریانی (ثابت در انتها هم هست). که در هر لحظه، ناهنجاری‌های نسبی رو تشخیص بده و در مورد تجمیع کردن داده‌ها آزمون‌هایی رو انجام بده. البته من تخصصی ننوشتم تا همه بتونن متوجه بشن.

۳- در لینکی هم که ارائه کردم کلی آماردان و آدم کاردرست، با تحلیل‌هاشون، حدس‌های معمول رو رد کردن و خود مرکز آمار از اولیه بودن اعداد و تکاملشون صحبت کرده. من نمی‌دونم مگر پیچیدگی الگوریتم شمارششون چقدره که نمی‌تونن مقادیر رو به موقع بدن؟
۴- نکته من اینه که موجودیت و ذات مرکز آمار برای دادن آمار قابل اتکاست، وگرنه که با ثبت احوال یا داده‌های مربوط به یارانه تخمین می‌زدن تعداد رو. موضوع اینه که چنین بودجه انسانی، زمانی و مالی رو صرف کردن تا اعتماد مردم رو صلب کنن. به نظر من این بخش اصلا قابل توجیه نیست. فرض کن من شما رو بیمه کنم و کلی ازتون پول بگیرم، ولی موقع تصادف بهتون پول ندم! مثل خیلی از گارانتی‌های وطنی (که در واقع گارانتی نیستن و یک جور بیمه هستن، بعدا مفصل می‌نویسم در موردش).

در آخر، با نظر شما در مورد ادارات دولتی (حتی خصوصی‌ها) موافقم. ما یک ضرب‌المثل داریم که در ظاهر خوبه «سری که درد نمی‌کنه رو دستمال نمی‌بندن» جدیدترش رو هم داریم: «ترکیب تیم برنده رو دست نمی‌زنن»!
همین می‌شه که حتی شرکت‌های خصوصی ما وقتی به یک حاشیه سود تضمین‌شده می‌رسن، اون مشتری‌مداری، پیشرفت و حساب‌کتاب اولیه رو فراموش می‌کنن. نیازی به یک متخصص نمی‌بینن و این طور می‌شه که می‌بینید. محدود به ما هم نیست، کمی به اوضاع یاهو، آلتاویستا، مایکروسافت چند سال پیش، نوکیا، HTC نگاه کنید دستتون میاد اونا هم جو می‌گیردشون.
حالا توی مملکت ما با یک اقتصاد نفتی و غیرنفتی انحصاری ببینید چه شود… «رضا امیرخانی» عزیز کمی این جریان رو در کتاب «نفحات نفت» باز کرده.

اعداد و اسامی رو دقیق به خاطر نمی‌سپارم و سعی نمی‌کنم خیلی دقیق حفظشان کنم. مطلب را چند لایه می‌کنم و روی برخی لایه‌ها تاکید می‌کنم. با موسیقی، فیلم و تئاتر هم همین کار را می‌کنم.
برای همین حدود اعداد و نسبتشون خود به خود در خاطرم می‌مونه، بدون اینکه واقعا قصد حفظ کردنشون رو داشته باشم.

خیلی از کتاب‌ها رو باید حاشیه‌نویسی کرد، خیلی‌ها رو باید روی کاغذ چرک نویس نوشت و انداخت دور. خیلی از خلاصه‌نویسی‌ها رو باید نوشت. خیلی‌هاشون رو هم باید صرفا برای یک نفر تعریف کرد. به حجم، محتوا، شخصیت، توانایی، نیاز و … مربوطه.
خیلی‌ها رو باید تحلیل کرد و مثل یک مسئله حل کرد. باید ارتباط با بقیه مواردی که خوندید ایجاد کنید، و یک گراف دانش ایجاد کنید.

ابتدا باید یک طبقه‌بندی مناسب از مطالب کتاب رو ایجاد کنید. اوایل سخته و بعد راحت‌تر می‌شه. این طبقه‌بندی برای یک کتاب موجب می‌شه که بخشی رو خلاصه‌برداری نکنید و بخشی رو هم حاشیه نویسی کنید. یعنی برای یک کتاب واحد ممکنه به چند نوع پردازش و تحلیل ساده (که شامل تمام موارد گفته شده توسط شما و من می‌شه) نیاز داشته باشید.
توی فصل‌های بعد، بیشتر در موردشون می‌نویسم. خیلی جمع کردن مطلبش سخته، چون اگر بخشی گفته نشه، ممکنه شما رو دچار مشکل کنه. ولی توی چطور کتاب بخوانیم زیاد از این دست مطالب خواهید دید.

حرف شما رو در مورد یونان، ایتالیا، اعراب، مکزیک، عراق و مصر رو… می‌پذیرم. اما در مورد نروژ، ژاپن و چین صحیح نیست. البته حتی برای عکس این موضوع هم (کشورهایی که از گذشته خود فاصله زیادی گرفته‌اند) مثال‌هایی هست مثل آذربایجان، سوریه، ترکیه و … اینها از نظر من فوق‌العاده ضعیف هستند.

چیزی هم که نباید فراموش بشه اینه که ما تعریفمون از بیشینه چند ساله؟ مثلا ایران از بیشینه ۲۰۰۰ سال پیش به قبلش خیلی فاصله گرفته، مکزیک از ۳۰۰۰ سال پیشش فاصله گرفته، مصر از ۱۰۰۰ سال. اما ایران فاصله زیادی با ۷۰۰ سال پیش خودش نداره! حسم می‌گه توی همون سال‌ها موندیم اگر عقب نرفته باشیم. باید دید وقتی از پیشینه ترکیه صحبت می‌کنیم، داریم از عثمانی صحبت می‌کنیم یا از ترکیه ۱۰۰۰ سال پیش؟

توی این حوزه کتاب CIVILIZATION‌ رو پیشنهاد می‌کنم که البته مستند ۶ قسمتیش هم به لطف نویسندش ساخته شده.

اما دید شما زیباست و شاید بتوان با افزودن یک یا چند متغیر، شاخص‌های حوبی را استخراج کرد.

یا انیمیشن ظاهر و باطن (Inside Out) که پیام این رو در دل خودش داره که باید به دونه دونه حسامون بها بدیم و هیچکدوم رو سرکوب نکنیم. من به واقع آدمی بودم که حسامو سرنگون میکردم، اما بعد از دیدن این انیمیشن، از نظر مدیریت و فهم هر حسم خیلی قوی شدم.

یک مثال جالبش کارهای نیچه، نیوتون و خیلی‌های دیگه است. امیدوارم یادم باشه مفصل در موردش بنویسم.
نیوتون وقتی توی شهرشون وَبا اومد، مجبور شد بره به روستا. اونجا جاذبه رو کشف کرد! یعنی این همه وقت فرصت نداشت چیز به این مهمی رو کشف کنه. جریان اون درخت سیب مربوط به همون روستا هستش (توی افتادن سیب توی سر نیوتون شک هست اما توی روستا بودنش شکی نیست).
نیچه اغلب کارهای خوبش رو زمانی نوشت که رفت کوهستان و از جماعت دور بود.
البته خیلی مثال زیاده، خیلی از بزرگان هنر ما هم چنین فرایندهایی رو تجربه کردن. کاملشون رو در یک پست جدا می‌نویسم.