۱- چرا کتاب خوانیم؟ بخش بیست و هفتم: تا از بیماری قرن خلاصی یابیم (کاهش استرس)

می‌دانم شاید عنوان این نوشته کلیشه‌ای باشد. اما واقعا روی این موضوع تحقیقات زیادی شده و حاصل آن شده دیاگرام بالا.

۱- تلگراف: شش دقیقه تا آرامش با کتاب!

ابتدا از یک مقاله تلگراف شروع می‌کنم. قبلش یک حرفی را در مورد دیوید لویس بگم تا بدانید، ایشان از این دکتر قلابی‌هایی که هر روز بنا به مناسبات و پول‌هایی که می‌گیرند نتیجه اعلام نمی‌کنند! سال‌هاست که متخصصین تغذیه، روانشانسی و پزشکی (کلا علوم تجربی که احکام تجربی آن قابل اثبات و رد نیست) بنا بر صنعت و تجارتی که حامی آن‌ها می‌شوند، نتیجه تولید می‌کنند. یکی از اسطوره‌های این کار «کامرون پترسون» است که سر وقتش در موردش اساسی حرف دارم.

دیوید لویس یکی از بنیان‌گذاران موسسه تحقیقاتی  Mindlab International هستند و تحقیقات بسیاری در این حوزه دارند. در واقع تخصص اصلی ایشان عصب‌روان‌شناسی است. ایشان نتایج خود را در سال ۲۰۰۸ منتشر کرد. خلاصه تحقیقاتشان دیاگرام بالای صفحه است. بخش‌هایی از جملات ایشان را می‌آورم که اصلشان در لینک مورد نظر هست.

کافیست تا خودتان را در یک کتاب غرق کنید تا حداکثر میزان رکلسیشن و آرامش را داشته باشید.

(خیلی) مهم نیست چه کتابی می‌خوانید، با مطالعه یک کتاب می‌توانید خود را از اضطراب و استرس دنیای امروزی رها سازید و لحظاتی را در دامنه تخیلات نویسنده بگذرانید.

او با کمک برند شکلات گلکسی، یک کمپین برای بخشیدن یک میلیون کتاب در عرض شش ماه راه انداخت. گاهی فکر می‌کنم این همه شرکت و سلبریتی، چقدر می‌توانند با برخی کارهای خیر اینچنینی، فرهنگ جامعه را ذره‌ای ارتقا دهند.

البته درک می‌کنم که برخی اوقات مثل زمان فرجه و امتحانات استرس خواندن کتاب درسی بسیار بیشتر است. اما این موضوع ناشی از عدم مطالعه ۴ ماهه یا مشکلات روانی دیگر است. مسئله بعدی هم این است که کتاب درسی و کاری را من خیلی جزء کتاب حساب نمی‌کنم.

۲- شبکه‌های وای‌فای، تلفن همراه و نور آبی

موضع دیگر مهم در این مورد، مشکلات شبکه‌های وای‌فای، تلفن همراه (کلا امواج مزاحم) روی اندام و ذهن ماست. من گاهی که به مناطق دور دست می‌روم، احساس سبکی بیش از حد می‌کنم، با خود فکر می‌کنم شاید علتش نبود آلودگی موج‌ها باشد. می‌دانم آزمایش‌ها گاهی ممکن است خلاف گفته من را ثابت کنند، اما نزدیکی بیش‌از حد به موبایل و ابزارهای صاحب و دریافت‌کننده موج، می‌توانند تا حدود زیادی آرامش درونی شما را به هم بریزند. اگرچه من دوست ندارم حرف غیر علمی بزنم، اما حداقل تجربه شخصی من نشان داده که زمان دوری از چنین ابزارهایی، آرامش خیلی بیشتری را برای من به ارمغان می‌آورد.

مسئله بعدی نور آبی تلفن همراه، مانیتور و تلویزیون است. نور آبی، طیف پر انرژی نور است! ال‌سی‌دی‌ها و ابزارهایی که نور ساطع می‌کنند، چنین نورهایی را در بر دارند. می‌توانید در ویندوز از F.lux، در لینوکس از Night Shift و در گوشی و تبلت از Blue Light Filter استفاده کنید. اما باز هم درصد بالایی از نور آبی را خواهید داشت. خیلی این بخش را توضیح نمی‌دهم چون نوشته مفصلی را برای آن در نظر دارم.

فقط یک نکته، سعی کنید فضای مطالعه خود را با نور آفتابی روشن کنید و نور سفید را کمتر استفاده کنید. گاهی من دیدم که از ترکیب نور مهتابی و آفتابی همزمان استفاده می‌شود. مشکل این جاست که قرار است میزان نور آبی را کم کنید، پس باید اگر دو تا لامپ استفاده می‌کنید، از نظر وات،‌ هر لامپ را نصف کنید.

۳- کاغذ یا فلز  و شیشه، مسئله این است.

نمی‌دانم چطور این موضوع را برسانم. اما لمس فلز و شیشه شاید استرسی را اضافه نکنند اما مسلما لمس چوب و کاغذ آرامش‌بخش است. حتی این روزها که میز mdf، روکش لمینت و … مد شده، من هنوز میزهای چوبی را بیشتر دوست دارم. حس لمس چوب و کاغذ، حس خوبی است (حداقل از نظر من) تا این که دستان خود را روی یک شیشه یا فلز بکشید.

از نظر من، لمس آرام چوب و کاغذ آرامش‌بخش است. از طرفی شما باید به خاطر خسته نشدن چشم، در مطالعه طولانی کتاب‌ها، انگشتان خود را زیر کلماتی که مطالعه می‌کنید بکشید. پس به من حق دهید که بگویم مطالعه کتاب کاغذی از این نظر برتر است. اما گاهی این نوع مطالعه سخت‌تر است، که من در این مورد حرفی ندارم.

۴- تعامل با کتاب

شاید نگاه به این مقاله گاردین  بد نباشد. جریان این است که رنگ‌آمیزی، نقاشی و برون‌ریزی نوشته‌ها و ارتباط نوشتاری با متون، همه و همه، باعث ایجاد آرامش و کاهش استرس خواهد شد. از این طریق می‌توان با اضطراب هم مقابله کرد. این روزها کتاب‌های رنگ‌آمیزی برای بزرگ‌سالان خیلی باب شده است. بزرگ‌سالانی که در کودکی امکانات رنگ‌آمیزی نداشتند یا امروز دوست دارند کمی به آن فضا بروند، حتما این کتاب‌ها را تجربه کنند. برخی تحقیقات هم آثار زیاد این گونه فعالیت‌ها در کاهش استرس را اثبات می‌کنند.

در زمان اضطراب و استرس، حاشیه نویسی، خلاصه نویسی و رنگ آمیزی و از این دست تعامل‌ها را با کتاب تجربه کنید. تجربه خود را هم در کاهش استرس ثبت کنید.

۴- فرآیند و محتوای خود مطالعه

فرایند مطالعه، صبر کردن و بلندمدت فکر کردن را به انسان می‌آموزد، برنامه‌ریزی و نحوه انجام کارها را به ما آموزش می‌دهند. از این طریق می‌توانید با مشکلات زندگی خود، بهتر کنار بیایید. راحت‌تر می‌توانید با خیلی از احساسات منفی کنار بیایید.

از طرفی محتوای کتاب‌ها نیز در توانایی کاهش استرس و اضطراب به شدت آموزنده است. اگر به اندازه کافی

– درس از تاریخ گرفته باشید

– دانش مقابله با مشکلات و احساسات درونی را داشته باشید و تقویت پوست احساسی را یاد بگیرید.

– اعتماد به نفس کافی را از طریق کسب دانش و اطلاعات به دست بیاورید.

– ضعف‌ها و روحیات خود به عنوان انسان را بشناسید و بپذیرید، راه‌های مقابله و پیشگیری را یاد بگیرید.

– «این نیز بگذرد» را در طول تاریخ ببینید. می‌بینید که بدترین شرایط تاریخ هم گذشته است، مشکل شما که پیش آن‌ها چیزی نیست. پس در هر صورت آن اتفاقات بد خواهد گذشت.

– من نمی‌توانم تاثیر عمیق این جمله که برادرم سال‌ها پیش به من گوشزد کرد را بیان کنم. او به من گفت:

میثم وقتی بمیری، اتفاق خاصی نمی افتد! چند وقت بعد همه سر زندگی خودشون هستند.

همین جمله را درک کنید، نگران هیچ چیز نخواهید شد.